Boek ‘Jakarta aan Zee’ van Wilma van der Maten

Zou het gewoon bruut geld verdienen zijn met die boekjes die journalisten samenstellen na hun werkperiode in een bepaald land, dat vroeg ik me af na het lezen van een uiterst duur dun boekje met de titel ‘langs de straten van Jakarta’, een collage van oppervlakkige interviews van Jakartanen, geschreven door ex-journalist te Indonesië, Ben Knapen. Dezelfde…

Zou het gewoon bruut geld verdienen zijn met die boekjes die journalisten samenstellen na hun werkperiode in een bepaald land, dat vroeg ik me af na het lezen van een uiterst duur dun boekje met de titel ‘langs de straten van Jakarta’, een collage van oppervlakkige interviews van Jakartanen, geschreven door ex-journalist te Indonesië, Ben Knapen.

Dezelfde gedachte had ik bij het lezen van dit boekje van ex-correspondent te Indonesië, Wilma van der Maten, dat kwam omdat ik begon met het verhaal van haar partner achterin het boek, een beschrijving van hoe geweldig Jakarta is, maar dan wel in de belevenis van een meer dan welgestelde rijke buitenlander, woonachtig in de duurste buurt van deze stad. Of hij echt verstand heeft van de Indonesische samenleving kunnen we betwijfelen, hij denkt dat er nootmuskaat gaat in de lokale kreteksigaretten en heeft het over een Slangenhuis in plaats van een slakkenhuis als hij het heeft over een megabioskoop in taman mini. Überhaupt dat park aanprijzen getuigd van weinig inschatting van wat een buitenlander interessant zal vinden.

Het hoofdstuk daarvoor gaat over een geadopteerd kind door het schrijverspaar. De argeloze lezer die denkt dat hij een boek over Jakarta te lezen krijgt op het verkeerde been zet. Neem daarbij nog de afsluitende foto van dit boekje, een wazig uitzicht vanuit hun pas aangeschafte villa, en je vraagt je toch af of je Weekend leest i.p.v. een serieus boek.

Maar… gelukkig, de hoofdstukken van de schrijfster zelf zijn stuk voor stuk lezenswaardig en geven een realistisch beeld van de Indonesische samenleving en dan met name die van Jakarta. Een omissie is dat zij op bladzijde 199 de aardbeving te Yogya een jaar te vroeg laat beginnen.

Het eerste hoofdstuk beschrijft enige highlights in en om van Jakarta, dan geschiedschrijving over de PKI en de anti-communistische acties. Dan een hoofdstuk over de Chinezen in Indonesië die al vanaf de Nederlandse tijd gepest worden, een hoofdstuk over de presidenten inclusief de huidige SBY. Verder over corruptie, Soeharto, Timor, Munir, de bomaanslagen en vooral ook over de Islam met haar uitwassen. Veel geschiedschrijving en interviews.

De schrijfster heeft tropenjaren achter de rug, heel wat meegemaakt (tsunami, bomaanslagen, aardbevingen, presidentwisselingen, dramatische etnische conflicten) en toch is ze trots en blij met dit land. Een wonderlijk verschijnsel waarin ik mij zelf herken; wat een krankzinnig chaotisch gek land, en toch ook wat een schoonheid en een warmte.

Peter Moerbeek – mei 2008